1.Aayauvao-d pairBaaYaa …saMskRxta
Saas~aIya pairBaaYaa = Scientific
Terminology = ???
→Special words or
nomenclatures or terms or phrases that are used in a particular science,
subject or field of study. (Merriam – Webster Dictionary)
→ Each field/
science/subject has its own terminology
e g-- medical, engineering,
commerce, management, physics , mathematics, politics, agriculture, botany,
zoology, biology, geography, history, music and what not?
Then why not Ayurved????
----------------------------------------------------------------------------------------
2Aayauva-od ga`nqa vaacataa yaoNyaasaazI…..vyaakxrNaacao pa`aqaimakx inayama samajaNao AavaSyak .
ivaBai>
:
•sava- BaaYaaMmaQyao SabdivaBaagaNaI samaana….ihndI, marazI, gaujaraqaI, [MglaISa,saMskRxta
…..tyaamauLo ivaBai> saMkxlpanaa samaana
….. {da. by God = dovaanao = dova sao, dovaona ,
= causative case = taRtaIyaa ivaBai>
• vyaapakxtaa samajaNao AavaSyakx ….. (kxarkx saMbaMQavyaitair> )
{da. 1) hotvaqao- paMcamaI (Apaadana ha Aqa- naahI)
kxamaSaaokxBayaad\ vaayau:, k`xaoQaata\ ipattama\ (kuxpyaita) || …cark jvar icaikxtsaa
2) vaRw\yaa AiBaYyandnaata\ paakxata\ ……|| …A. =. saU~asqaana
---------------------------------------------------------------------------------------
3•ivaSaoYaNa ivaSaoYya inayama
ivaSaoYaNa va ivaSaoYya yaaMcao ilaMga, vacana, ivaBai>x samaana Asatao.
{da. 1) yakRxta\samantaata\ ……..malaQara kxlaa ||
sauEa`uta SaarIrsqaana
2) Xayaata\ sanQaarNaata\.......sa`aotaaMisa AnyaOEca dar]NaO: || ca. iva. 5
{da. 1) yakRxta\samantaata\ ……..malaQara kxlaa ||
sauEa`uta SaarIrsqaana
2) Xayaata\ sanQaarNaata\.......sa`aotaaMisa AnyaOEca dar]NaO: || ca. iva. 5
3) tar]NaM vaya:, dIGa-ma\
Aayau: ,
4) Aayau: kxamayamaanaona Qamaa-qa-sauKasaaQanama\ …..
(Qamaa-qa-sauKasaaQanama\ Aayau: kxamayamaanaona
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 •ik`xyaapadaMcao vaOiSaYT\ya …
•ivaiSaYT r}pa …lyabanta, tvaanta, BaUtakxaL BaivaYyakxaL [.
•lyabanta, tvaanta …स यदा प्रकुपितः प्रविश्यामाशयमूष्मणा सह
मिश्रीभूयाद्यमाहारपरिणामधातुं रसनामानमन्ववेत्य रसस्वेदवहानि स्रोतांसि पिधायाग्निमुपहत्य पक्तिस्थानादूष्माणं बहिर्निरस्य केवलं शरीरमनुप्रपद्यते, तदा ज्वरमभिनिर्वर्तयति||२०||
•saita saptamaI
•kxma-iNa pa`yaaoga …
•{pasaga- … rsaata\ r>M tataao maaMsaM maaMsaata\ maod: pa`jaayatao |
• maodsaao#isqa tataao majjaa maj&a: Sauk`M tau jaayatao || sauEa`uta saU~asqaana
AaXaopako ..saMSaaoYya , paXavaQao.. ivaSaaoYya , Aid-tao
.. {paSaaoYya
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 •AaXaopako ..saMSaaoYya …. saMSaaoYya isara sasnaayaukxNDra
•paXavaQao.. ivaSaaoYya … isara snaayaU: ivaSaaoYya
•
Aid-tao .. {paSaaoYya … {paSaaoYya AsaRk\x
•
•sama\ ..samyak\
(yaaogya pawtaInao??, sama\ …..ekxaca vaoLI
•iva ..ivaSaoYaoNa (ivaiSaYT pawtaInao?? jaasta??) iva…..paRqak\xx (vaogaL\yaa vaoLI)
•{pa .. samaIpao SaaoYaNaacyaa javaL (AsaRk\ …d`va Qaatau , SaaoYaNa = d`vataa kxmaI… paUNa- SaaoYaNa naahI)
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7 ivaiSaYT Sabdyaaojanaa
1. samaanagauNaaByaasaao ih QaataUnaaM vaRiwk arNama\ |
pa`k aopaNaivapaya-yaao ih QaataUnaaM pa`Samak arNaM Bavaita | ivar]wgauNaaByaasa
(cark …vaatak laak laIya)
2. tapa-Na
…saMtapa-Na
SaaoQanaaottar ,r>xipattao.. tapa-Na ; icarXaINao, maohoYau …. saMtapa-Na
3. vaajaIk rNa
Alpa, duYT, XaINa, ivaSauYk ….. Aapyaayana, pa`saad, {pacaya, janana.
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8•AvyayaacaI vaa@yaataIla {paisqaita
r> ipatta saMpa`aipta …
tasya evamaacarta: ipattaM pa`k aopamaapaVtao, laaoihtaM ca svapa`maaNamaitavata-tao |
cark inadanasqaana
tasya evamaacarta: ipattaM pa`k aopamaapaVtao, laaoihtaM ca svapa`maaNamaitavata-tao |
cark inadanasqaana
•saamaaisak padataIla
SabdaMcaa (padaMcaa)
ivaiSaYT k`
ma
kxTuita> k Yaayaa: vaataM janayainta, maQauramlalavaNaa: tau enaM Samayainta |
kxTuAmlalavaNaa: ipattaM janayainta, maQaurita> k Yaayaa: tau enaM Samayainta ||
maQauramlalavaNaa: ElaoYmaaNaM janayainta, kxTuita> k Yaayaa: tau enaM Samayainta ||
cark ivamaanasqaana
maQaur k Tu
ita> Amla
k Yaaya lavaNa
kxTuita> k Yaayaa: vaataM janayainta, maQauramlalavaNaa: tau enaM Samayainta |
kxTuAmlalavaNaa: ipattaM janayainta, maQaurita> k Yaayaa: tau enaM Samayainta ||
maQauramlalavaNaa: ElaoYmaaNaM janayainta, kxTuita> k Yaayaa: tau enaM Samayainta ||
cark ivamaanasqaana
maQaur k Tu
ita> Amla
k Yaaya lavaNa
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||\\
9 In short ….
•ivaBai>
•ivaSaoYaNa ivaSaoYya sambanQa
•ik`xyaapad
•Avyaya
•samaasa
•laXaNa Aqa- ….gaaMBaIya- samajaNao AavaSyak
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10 sahja samajaNaarI laXaNao
•SvaasakRxcC/taa,
•SvaasaavaraoQa
• maUcCa-
•taIva`vaogaI jvar
•taIva` SaUla
sahja na samajaNaarI paNa r]gNaasa ~aasadayak laXaNao
•maU~aoYau AnaISvar:
•glaaina
•[ind`yadaOba-lya
•kxma-haina
•SaIGa`paakx (pa`maoh ipaDkxa)
•baistacyavana
•gaa~aivaXaopa
•dar]NajvarmaaoXa
•snaayaugata vaata
||||||||||||||\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \|||||||||||||||||||||||||||||||||| \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ |||||||||||||||||||||||||||||
----